zr nąąstruowamtrW obliczu wzrastającej konkurencji pracodawcy zawierają z pracownikami umowę o zakazie konkurencji. Nie dla wszystkich to pojęcie jest jasne. Co w praktyce oznacza zakaz konkurencji i w jakich sytuacjach można zawrzeć taką umowę? Przeczytaj, co musisz o niej wiedzieć.
Zakaz konkurencji w umowie o pracę – co to znaczy?
Zakaz konkurencji w umowie oznacza, że pracownik pracując dla danej firmy, nie może:
- zawrzeć umowy o pracę z konkurencyjną firmą,
- założyć własnej działalności będącej konkurencją dla pracodawcy,
- wykonywać zlecenia lub działa na konkurencyjnej firmy.
Jak długo trwa zakaz konkurencji? Może trwać tak długo jak umowa o pracę lub krócej, jeżeli zawrze się taki zapis. Taka klauzula chroni pracodawcę, który dopuszcza pracownika do tajnych informacji przedsiębiorstwa. Jeżeli ujawnienie ich, a szczególnie przekazanie innym firmom z branży, mogłoby zaszkodzić biznesowi, warto podpisać umowę o zakazie konkurencji. Pracodawcy stosują ją również wtedy, kiedy zatrudniają cenionego specjalistę i chcą mieć jego wiedzę, zaangażowanie czy kreatywność na wyłączność.
Zakaz konkurencji – co powinno znaleźć się w umowie?
Po pierwsze umowa o zakazie konkurencji musi zostać zawarta na piśmie. Może stanowić klauzulę w umowie o pracę lub zostać podpisana jako osobny dokument w dniu jej zawarcia lub w trakcie trwania.
Umowa o zakazie konkurencji powinna być również jak najbardziej precyzyjna. Ważne jest, żeby określić jakich konkretnie czynności nie może się podjąć pracownik. Samo określenie branży np. IT czy e-commerce jest zbyt szerokie. W umowie trzeba zawrzeć nazwy stanowisk, a najlepiej opis zakresu obowiązków i zadań, jakie są zakazane lub wiedzy, jakiej pracownik nie może wykorzystywać w innej pracy.
Złamanie umowy zakazu konkurencji – konsekwencje
Złamanie zakazu konkurencji jest naruszeniem obowiązków pracownika i skutkuje zwykle rozwiązaniem umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Pracodawca, który poniósł szkodę w związku z niedotrzymaniem umowy, może również ubiegać się w sądzie o odszkodowanie ze strony pracownika. Jest to jednak żmudny i czasochłonny proces, dlatego warto w umowie o zakazie konkurencji zawrzeć również informację o karze umownej.
Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy
Klauzulę konkurencji po ustaniu stosunku pracy można zawrzeć tylko z pracownikiem, który w trakcie trwania umowy ma dostęp do tajnych informacji firmy. Zakaz konkurencji zabezpiecza przedsiębiorstwo na wypadek, gdyby ujawnienie tych informacji mogło narazić je na szkody. Jeżeli pracownik odmówi podpisania klauzuli, jest to przesłanka do rozwiązania lub niezawarcia umowy o pracę.
Prawo pracy stanowi, że klauzula konkurencji może zostać zawarta na okres maksymalnie 3 lat od zakończenia stosunku pracy. Zwykle jest to 6-12 miesięcy. Pracodawca zobowiązuje się do wypłaty pracownikowi odszkodowania za cały okres trwania umowy o zakazie konkurencji. Można je wypłacić jednorazowo lub w miesięcznych ratach. Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy przestaje obowiązywać automatycznie w sytuacji, w której pracodawca zaprzestaje wypłaty odszkodowania.
Zakaz konkurencji w b2b
Nieco inaczej wygląda umowa b2b. Nie regulują jej postanowienia Kodeksu Pracy, a zasada swobody umów. W związku z tym można podpisać klauzulę o zakazie konkurencji z kontrahentem, z którym zawiera się umowę b2b, jeżeli obie strony wyrażą taką wolę.
Bardziej skomplikowana staje się kwestia klauzuli konkurencji po ustaniu umowy b2b. Swoboda umów zakłada, że obie strony mogą zawrzeć w umowie wszystko i ile jest to zgodne z prawem i nie wypacza zasad współżycia społecznego. Umowa będzie nieważna, jeżeli w takim stopniu ograniczy możliwości jednej strony, że nie będzie ona w stanie wykonywać swojego zawodu. Nie należy również jej zawierać, jeśli widać znaczącą nierówność sił i większa firma narzuca swojemu współpracownikowi zasady dla niego niekorzystne.
Podobne jest w przypadku odszkodowania za obowiązywanie umowy po zakończeniu współpracy b2b. Nie jest ono obowiązkowe, lecz jeżeli kontrahent prowadzący jednoosobową działalność jest narażony na brak możliwości wykonywania pracy, odszkodowanie powinno być wypłacane.
Kiedy umowa jest nieważna?
Pracodawca nie może zakazać pracownikowi podejmować innej działalności czy pracy niezwiązanej z daną branżą. Nie może więc zabronić pracy gdziekolwiek czy prowadzenia swojej działalności, która nie jest konkurencyjną. Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy zawarta na czas nieokreślony również nie ma mocy prawnej.
Profesjonalna pomoc prawna w zakresie prawa pracy
Szukasz pomocy prawnej w Poznaniu? Jeżeli jesteś pracownikiem i masz w swojej umowie zapis o zakazie konkurencji, co do którego masz obiekcje, skonsultuj treść klauzuli z doświadczonym prawnikiem. Adwokaci z kancelarii Stypuła mają długoletnie doświadczenie w zakresie prawa pracy. Przeanalizują Twoją umowę pod kątem zgodności z aktualnymi przepisami i pomogą zredagować zapis o zakazie konkurencji. A może chcesz podpisać taką dobrze skonstruowaną umowę ze swoimi pracownikami ? Prawnik Poznań? Tylko Adwokat Stypuła! Zadzwoń do nas i skonsultuj się w swojej sprawie