Unieważnienie uznania dziecka

Czym jest unieważnienie uznania dziecka?

Unieważnienie uznania dziecka najczęściej jest procesowane na wniosek mężczyzny, który według dokumentów jest biologicznym ojcem. Może mieć ono miejsce, gdy chce on wycofać oświadczenie o uznaniu dziecka. Jest to najczęściej spowodowane brakiem świadomości, że partnerka była w dwóch związkach w tym samym czasie lub dopuściła się zdrady.

Kto może wnieść pozew o unieważnienie uznania dziecka?

Istnieje kilka okoliczności, w których zainteresowani mogą starać się o unieważnienie uznania dziecka. Przypadki unieważnienia dotyczą szczególnie mężczyzn, którzy w pierwszym składanym oświadczeniu uznali swoje ojcostwo, jednak po czasie dowiedzieli się, że biologicznym ojcem jest inna osoba. 

Istnieją też okoliczności, kiedy to należy ubiegać się o zaprzeczenie ojcostwa. Przykładowo – mąż i żona nie są już razem, mieszkają osobno (jednak nie uregulowali tego prawnie poprzez rozwód lub separację). Kobieta rodzi dziecko, którego ojcostwo przypisywane jest automatycznie mężowi. Gdy mąż dowie się o urodzeniu przez kobietę dziecka, ma 6 miesięcy na to, aby zaprzeczyć ojcostwa. W takich sytuacjach musi on wnieść pozew przeciwko matce i dziecku lub dziecku, jeżeli biologiczna matka nie żyje. 

Powództwo o unieważnienie uznania ojcostwa może być złożone również przez dziecko – wytacza wówczas pozew przeciwko mężczyźnie, który je uznał. W przypadku śmierci mężczyzny proces wytoczony może zostać przeciwko matce lub kuratorowi – w wypadku, gdy każde z rodziców nie żyje. Dziecko, które żąda unieważnienia uznania, może złożyć wniosek po osiągnięciu pełnoletności. Prokurator pozywa ojca, matkę oraz dziecko. Pozew sądowy unieważniający oświadczenie o ojcostwie mogą złożyć więc w świetle prawa następujące osoby: 

• ojciec, który uznał dziecko w oświadczeniu składanym w obecności reprezentanta stanu cywilnego, ale po czasie dowiedział się, że nie jest on biologicznym ojcem. 
• dziecko, które zostało uznane przez mężczyznę w pierwszym oświadczeniu. 
• prokurator 
• osoba, której uznanie lub unieważnienie uznania dziecka dotyczy, np. matka

Unieważnienie uznania ojcostwa nie jest możliwe po śmierci dziecka. 

W jakich przypadkach ojciec może unieważnić uznanie dziecka?

Mężczyzna, który uznał ojcostwo, może oczekiwać unieważnienia swojej deklaracji z powodu tzw. wad woli, do których zaliczyć można: 

• popełnienie błędu w trakcie składania oświadczenia 
• złożenie oświadczenia pod wpływem groźby, podstępu lub szantażu 
• występujący podczas składania oświadczenia stan braku świadomości 

Wymagane jest wtedy udowodnienie jednej z tych przyczyn. W takich sytuacjach potrzebny jest dokument od lekarza, który potwierdza, że osoba nie działała świadomie (np. była pod wpływem leczenia psychiatrycznego i brała silne leki). Dzięki zeznaniom świadków, którzy widzieli daną sytuację, możliwe jest też udowodnienie, że mężczyzna przy uznawaniu dziecka był pijany lub odurzony.

Sądowe unieważnienie uznania dziecka

W czasie postępowania sądowego głównym dowodem w sprawie powinno być badanie DNA. Za dodatkowe potwierdzenie służyć mogą zeznania świadków, którzy potwierdzą, że podczas składania oświadczenia o uznaniu dziecka doszło do wad woli. Niekiedy nie potrzeba jednak wykonywać testu na ojcostwo. Istnieją sytuacje, kiedy występuje pewność, iż dana osoba nie jest ojcem. Na przykład mąż jest marynarzem i wypłynął na rejs wtedy, gdy doszło do zajścia w ciążę przez żonę.  Wyrok dotyczący unieważnienia uznania dziecka posiada skutki z tzw. mocą wsteczną, co oznacza, że mężczyzna cofający uznanie dziecka nigdy nie był jego ojcem.

Powództwo prokuratora

Prokurator wytaczając powództwo o unieważnienie uznania dziecka przez zainteresowanego może kierować się jedną z istotnych dla dobra dziecka przesłanek: 

• gdy matka i ojciec dziecka posługują się dwiema różnymi wersjami zdarzeń dotyczących wiedzy ojca na temat pochodzenia jego dziecka 
• powództwo wytoczone zostało na podstawie ustalonej wady woli – w takich sytuacjach postępowanie sądowe nie zmierza do ustalenia zgodności stanu rzeczywistego z oświadczeniem ojca

Celem działań prokuratora jest przede wszystkim ustalenie zgodności stanu cywilnego z tzw. “prawdą genetyczną”.

Pomoc prawnicza w unieważnieniu uznania dziecka

Kancelaria Stypuła oferuje swoim klientom kompleksowe wsparcie w zakresie powództwa o unieważnienie uznania ojcostwa i specjalistycznego doradztwa prawnego. Oferujemy pomoc doświadczonych prawników podczas przygotowywania dokumentów procesowych oraz reprezentujemy swoich ich podczas procesów sądowych. 

Pomagamy w przygotowaniu do postępowania o unieważnienie uznania dziecka. W przypadku wady oświadczenia woli zbieramy też potrzebne dowody, przesłuchujemy świadków i pomagamy we wszystkich procedurach oraz etapach.