Zadatek a zaliczka – jaka jest różnica?

Zadatek i zaliczka to pojęcia podobne – oba oznaczają kwoty wpłacane przed realizacją umowy. Co jednak różni te formy przedpłaty i która z tych opcji jest bardziej korzystna? Dowiedz się, na czym polegają różnice między zadatkiem i zaliczką!

 

Zadatek czy zaliczka?

Zarówno zadatek, jak i zaliczkę wpłaca się przed wykonaniem zobowiązań wynikających z umowy. Mogą one również zostać zaliczone do całościowego wynagrodzenia za usługę, jeśli umowa zostanie zrealizowana. 

 

Istotne są jednak różnice między zaliczką a zadatkiem, które uwidaczniają się jednak w momencie, gdy dochodzi do anulowania umowy. Najważniejsze pytanie brzmi: co jest zwrotne – zaliczka czy zadatek? Upraszczając, można odpowiedzieć, że zaliczka jest zwrotna, a zadatku nie można odzyskać. 

 

Osoba, która wpłaciła zaliczkę może żądać jej zwrotu, niezależnie od tego, jakie były przyczyny rezygnacji z wykonania umowy. Z kolei w przypadku, gdy został wpłacony zadatek, nie podlega on zwrotowi, jeśli umowa nie została zrealizowana z winy drugiej strony. 

 

Czy zadatek jest zwrotny?

Zadatek jest formą zabezpieczenia umowy, nie podlega więc zwrotowi. Warunkiem zatrzymania zadatku jest wszakże zaistnienie okoliczności, które wynikają z Kodeksu cywilnego. Firma, która otrzymała zadatek na poczet wykonania pewnych prac wynikających z umowy może zatrzymać zadatek, jeśli za niewykonanie umowy odpowiedzialna jest druga strona. Musi jednak złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy.

 

Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło z winy podmiotu, który otrzymał zadatek. Wówczas strona wpłacająca ma prawo domagać się zwrotu zadatku w podwójnej wysokości, po złożeniu oświadczenia odstąpienia od umowy.

 

Co jednak w momencie, gdy umowa nie została zrealizowana wskutek okoliczności niezależnych od obu stron? Przepisy w tym przypadku przewidują konieczność zwrotu otrzymanego zadatku. Nie ma też możliwości domagania się zwrotu podwójnej kwoty zadatku.

 

Czy zaliczka jest zwrotna?

Zaliczka zasadniczo podlega zwrotowi, nawet jeśli druga strona jest odpowiedzialna za niewykonanie umowy. Zdarzają się jednak przypadki, w których można dokonać potrącenia zaliczki. Są to sytuacje, w których strona realizująca świadczenie poniosła już wcześniej nakłady na poczet wykonania umowy. Jeśli mimo tego druga strona zrezygnowała z jej realizacji, można dokonać potrącenia z tytułu odszkodowania za straty wynikające z tego faktu. 

 

Przykładem może być sytuacja, gdy zamawiający zlecił wykonanie mebli na wymiar i zapłacił wykonawcy zaliczkę w wysokości 1000 zł. Wykonawca zakupił niezbędne materiały i rozpoczął realizację zlecenia, wydając otrzymane pieniądze. Jednak w tym czasie zamawiający zrezygnował z realizacji zamówienia. W takiej sytuacji wykonawca może dokonać potrącenia zaliczki tytułem odszkodowania i w związku z tym nie musi zwracać otrzymanej kwoty. Powinien jedynie przedstawić zamawiającemu oświadczenie o potrąceniu. Jednak w przypadku sprawy sądowej przedsiębiorca będzie musiał wykazać, że miał prawo potrącenia zaliczki w tej wysokości.

 

Zadatek a zaliczka przy kupnie mieszkania

Z pojęciem zadatku i zaliczki można się często zetknąć przy kupnie mieszkania. Warto zwrócić uwagę, w jaki sposób w umowie została określona kwota, którą należy wpłacić na poczet kupna nieruchomości. Wiadomo już, że zadatek nie podlega zwrotowi, w przeciwieństwie do zaliczki. Co to oznacza w praktyce jednak dla kupującego i sprzedającego? 

 

Zadatek stosowany jest często w umowach kupna mieszkania. Jest to forma, która zabezpiecza interesy zarówno osoby sprzedającej, jak i kupującej. W sytuacji, kiedy sprzedający zerwie umowę, będzie musiał kupującemu oddać podwójną wysokość otrzymanego zadatku. Natomiast jeśli umowę wypowie kupujący, straci wpłaconą kwotę pieniędzy.

 

Zaliczka czy zadatek – co jest korzystniejsze?

Podsumowując, w wielu przypadkach to zadatek jest korzystniejszą opcją dla obu stron. Wpłata zadatku mobilizuje kontrahentów do wywiązania się z zawartej umowy. Inaczej jest w przypadku zaliczki, która nie ma mocy zabezpieczenia transakcji. Z drugiej strony, w niektórych sytuacjach dla kupującego korzystniejsza będzie zaliczka. Umożliwia mu bowiem wycofanie się ze zobowiązań bez ponoszenia konsekwencji.

 

Jeśli potrzebujesz wsparcia prawnego w kwestiach związanych z zaliczkami, zadatkami, ale także innymi opłatami przy zakupie nieruchomości lub firmy, to skorzystaj z naszej pomocy – adwokat Oborniki lub Poznań – posiadamy biura w obu tych miastach!